Diyarbakır Osb Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı

Toplantıya Diyarbakır Valisi ve Karacadağ Kalkınma Ajansı Yönetim Kurulu Başkan Vekili Mustafa Toprak, Diyarbakır Milletvekilleri Galip Ensarioğlu, Mine Lök Beyaz, M. Süleyman Hamzaoğulları, Cuma İçten, Altan Tan, Vali Yardımcısı Cemal Hüsnü Kansız, Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir, DOGÜNKAD Başkanı Nevin İl, DTSO Başkan Vekili Diyadin Gezer, Karacadağ Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. İlhan Karakoyun, iş kadınları ile çok sayıda sanayici katıldı.
Çalıştayda konuşan Diyarbakır Valisi Mustafa Toprak, DOGÜNKAD üyesi iş kadınlarını böylesine önemli bir çalıştaya imza attıklarını söyledi. Geçmişte yaşanan sorunlardan ders çıkarılarak, ileride aynı sorunların yaşanmaması için çok çalışılmasını ve ümitli olunması gerektiğini belirten Vali Toprak, şöyle konuştu: ”Çalıştay, OSB’nin gelmiş olduğu nokta, hedefler, içinde bulunduğu ve sıkıntılar ile çözüm önerileri değerlendirilmesi konusunda önemli bir katkı sağlandı. Önce birlik ve beraberliği sağlamalıyız. Biz her ne olursa olsun, geçmişe mutlaka bakmalıyız, ama geçmişse takılıp kalmamalıyız. Geçmişte problemler yaşanmış olabilir. Geçmişten ders alarak, geleceğe ümitle bakmak durumundayız.  Geçmişe takılırsak, gelecekte iş yapamayız. Bu anlayışla bakıldığında, sıkıntıları ve sorunları, gelecekte iyi analiz ederek, olumlu bir şekilde çözüme bağlayıp, ortadan kaldıracağımıza inanıyorum. Ben 2 yıldır bu kente hizmet ediyorum. Geldiğim ilk günden itibaren İl Özel İdaresi Temsilcisi kimliğimle yönetim kurulu başkanlığını yürütüyorum. Yaklaşık 20 yıllık süreçteki OSB’miz, diğer yerlerle karşılaştırıldığında belki biraz geriden geliyor. Bunu da öze eleştiri olarak söylüyorum. Ama bugün ne yapılıyor ve yarın ne yapılacağının arayışı içerisinde olmamız gerektiğini düşünüyorum. Bu toplantı da bunun bir ilacıdır. 10 Mart 2012 tarihinde OSB Müteşebbis Heyet seçimleri var. Bizim problemlerimiz ve gelecekten neyi hedeflediklerimiz önemlidir. Bunu yaparken de birlik ve beraberliğimizi sağlamaktan geri durmamalıyız diye düşünüyorum. Çünkü bizim kurumsallaşma noktasında eksikliklerimiz var.

Sistemi Oturtmak, Kurumsallaşmamız Lazım

Bir Vali gelir ve kendine göre bir yöntem belirler ve o Vali gider yenisi gelir, bakarsınız sistem değişti. Ya da Ticaret Odası Başkanı gider ve işler değişir. Hâlbuki sistemi oturtmak lazım, kurumsallaşmamız lazım. Eğer ki bunu yapabilirsek başarılı olabiliriz. Biri gelir, biri gider, hiç önemli değil. Ama bizim ne yaptığımız ve ne yapacağımız önemlidir. Eğer bunu ortaya koyabiliyorsak, sorunlar da bir bir çözülür diye düşünüyorum. OSB’lerin geneline geldiğimizde, biz ister kurumsal olarak bulunalım, ister bir ortaklık vesilesiyle bulunalım, kamu orda yol kesen, gölge yapan bir kurum olmamalı ve öyle olmadığını da düşünüyoruz. Yol açan ve işleri kolaylaştıran bir sistemi kurmalıdır. Ve esas amaç ve hedefinde müteşebbislerimizin bu gibi yerleri yönetmesidir. Eğer bize kamu gücü olarak yapmamız, çözmemiz gereken ve kurumlar arası diyalog işlerinde yapmamız gereken şeyler varsa, biz de onları ortaya koymaya çalışıyoruz. Bu iki yıllık süre içerisinde de onu yapmaya çalıştık. Bazen kurumsal konularda bir eksiklik varsa ve sistematik hale bu işleri getirmediysek, sıkıntılar ortaya çıkıyor.”

12 Ay Üretim Yapan, İhracat Gerçekleştiren Firmalar Gerekli 

Vali Toprak, konuşmasında Diyarbakır’da 20 yıl önce kurulan OSB’nin çırçır ağırlıklı fabrikaların kurulmasıyla devreye girdiğini hatırlatarak, 5-6 ay üretim yapan bu fabrikaların o zamanlarda kent için önemli bir istihdam oluşturduğuna dikkat çekti. Vali Toprak, yakın zamanda ise arsa alıp hiçbir işlem yapmayan firmaların arsalarını alarak, sırada bekleyen yatırımcılara verdiklerini belirterek, şöyle konuştu: “ OSB’miz kurulduğu ilk yıllarda çırçır ağırlıklı fabrikalar devreye girmiş. O zaman biz bunlara da muhtaçtık. O zaman hiçbir sanayici yoktu, sanayici kültürü yoktu. Onlara 5- 6 aylık üretim yapmaları için yer tahsisi yapıldı. 5-6 ay bile olsa orada bir istihdam oluşması çok yaralı oldu. O sayededir ki bugün 12 ay üretim yapabilen bir takım müteşebbislerimiz de çıktı. Onunu için bu yer tahsisleri konusunda bu yerler verilir mi? diye eleştirenler olabilir. Her zamanı kendi alanında değerlendirmek lazım diye düşünüyorum. Bugün bir çırçır fabrikası kurmak isteyen biri gelse, biz ona 12 ay üretim yapanlar ağırlık vermememiz gerektiğini ve ilimiz ileriye taşıyacak ihraç ürünleri kültürünü oluşturacak, katma değer sağlayan, yatırım büyüklüğü ile istihdamı daha fazla ileriye götürebilecek işlerde rehberlik ve önderlik yapmalıyız. Ama bu dün yapılan işlerin yanlışlığını göstermiyor. O zaman ki şartlar içerisinde üretim modellerine örneklik olacak bu sektörler tercih edildi. Ama biz şunu kaçırmamalıyız! Araziler tahsis edilmiş, burada öyle yerler var ki araziler tahsis edilmiş ama bir çivi bile çakılmamış. Bu konulara el atılması lazım. OSB’de yaklaşık 18 parsel her hangi bir inşaat çalışması yapılmadığı için iptal etmek zorunda kaldık. Kalkınma Ajansımızın uzmanlarından bu konuda önemli ölçüde faydalandık. Diğer uzman kuruluşlardan da görüş alarak bu konuyu masaya yatırdık. Acaba kim bir çalışma yaptı? Ne kadar yaptı? Yapmadılar mı? Bunları irdeledik… Yarım kalan inşaatlar var. Onlara ek süre tanıdık. İptal ettiklerimizi de yeni yatırımcılara verdik. Şuanda yeni tahsis ettiğimiz 18 parselin 10 tanesinde hızlı bir şekilde fabrika inşaatları devam ediyor. Bu verdiğimiz alanları da eğer süresi içerisinde bir çalışma olmazsa yine gözden geçireceğiz. Bu şudur! Eğer ki orada bir norm, bir mevzuat belirlenmişse, biz onu uygulamak zorundayız. 100’ü aşkın yatırımcı sırada bekliyor. Diğer taraftan daha önce verilen yerlerde hiçbir iş yapılmıyor. Bunları aslında kötülemek veya bir yerlere mesaj vermek için söylemiyorum. Bu konuda karalı olmak gerekiyor. Kararlı olununca ve doğru bir iş yapılınca da ilk anda bazı tepkiler olabiliyor, fakat sonra görülüyor ki bu iş doğru yapılıyor deniyor. O zaman da hangi bir problem olmuyor diye düşünüyorum.”

Diyarbakır’da Yatırım İklimi Oluşturmaya Çalışıyoruz

Vali Toprak, göçle birlikte artan Diyarbakır nüfusunun istihdam sorununa, ilgili devlet kurumlarınca oluşturulan projelerle çözüm arandığına dikkat çekerek, fabrikalara ara eleman yetiştirme konusunda İŞKUR’ un Meslek Edindirme Kurslarının önemine değindi. Vali Toprak, Diyarbakır’daki OSB’nin bazı sorunlarının olduğunu belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bununla birlikte OSB’mizin bir kültürünün de oluşması gerekiyor. Bunu Diyarbakır’ın genelinden ayrı düşünmek mümkün değil tabi. Diyarbakır’da 20 yıl önce 450-500 bin nüfus varken, bugün 1 milyon 600 bin nüfus var. En fazla ilçelerden göç alan bir il ve en fazla da çevre illere göç veren bir ildir Diyarbakır. Şimdi tüm bunları üst üste koyduğumuzda, müteşebbis ruhun ve iş azmi kalmamıştır. Kırsal kültür, kent kültürü haline gelmiş. Bunun için bir zaman geçmesi gerekiyor. Ayrıca sermaye birikimi başka alanlara kaçmış. Şimdi biz ne yapıyoruz? Hem ortamı güzelleştirmeye çalışıyoruz, hem yatırım iklimi oluşturmaya çalışıyoruz, hem mevcut yatırımcılara İŞKUR’un da desteği ile istihdam alanında mesleki kalifiye eleman yetiştirmeye çalışıyoruz. Bir taraftan da Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülen Uzmanlaşmış Mesleki Eğitim Programı Projesi çerçevesinde önemli projeler yürütülüyor. Endüstri Meslek Liseleri de devreye sokularak, istihdam garantili kurslar veriliyor. Şimdi bu manada bunların hepsi bir araya geldiğinde yani müteşebbis ruhun daha faza kazandırılması, üretim yapması ve para kazanmasının önü açılıyor. Elbette ki hükümetlerin bu konudaki teşvik sistemleri elverişli sistemlerin oluşturulması ile ilgili değişik kararnameler istishal ediliyor. Ve bunlar sürekli gözden geçiriliyor. En son illeri 4 kısımda değerlendiren bir sistem vardı. Ama her hal ve şartta yine kendimiz kendimizi kurtaracağız. Kendimizin iradesi kurtaracak, kendimizin birlik ve berberliği kurtaracak. İlk önce kendimiz yatırım yapacağız ki başkaları da gelip buralara yatırım yapsın. Öncelikle burada parasal kaynağa hükmeden, buradan para kazanan insanların yatırım kültürüyle örnek olması gerekiyor. Ayrıca Türkiye’nin değişik yerlerindeki OSB’lere gidip örneklemeler yapmamız gerekiyor. Bunları çok ii bir şekilde analiz etmemiz gerekiyor. Ama şunu da bilmemiz gerekiyor. OSB’lerde kamunun kesinlikle bir parası yoktur. Yani İl Özel İdaresi, belediyeler ortak oluyorlar ama kuruluş sermayesi dışında ve yeni tevsi alanların arsa alım bedeli dışında bir para verilmiyor. Yine aynı şekilde OSB’lerin personel giderleri var. Yol, su, itfaiye, elektrik sistemleri var. Altyapı yapılsa bile bunların sürekli yenilenmesi gerekiyor. Bunların ortak paralara katılım giderleriyle yapılması lazım veya orda verilen arsaların satış bedellerinden alınan paralarla bunların yürümesi gerekiyor. Demek ki bir kuruş bile harcansa, bu müteşebbisimizin cebinden çıkıyor. O zaman biz bu işi müteşebbise, seçilmiş heyete veya yönetim kuruluna havale edemeyiz. Yani OSB’de 150 firma arsa hepsi ortak bir akılla, birlik ve beraberlik anlayışı içerisinde bu işlere ortak olması gerekiyor. Benim orda bulunmam, asla ve asla gölge olmadan ön açmaktır. İşlerimizi kolaylaştırmaktır ki şuanda da öyle yapıyoruz. Dışarıdan olumsuzlukları söyleyebiliriz, ama kendi işimizi yürütüyoruz. Kendi kendimizin bu işleri yönettiğimizi bilmemiz gerekiyor. Yani OSB’deki doluluk 3’te 2’ye erdiği zaman İl Valisi oradan çekilebilir, mevcut halde de hiç gitmeyebilir. Bu işin yani 3’te 2’den sonra otomatikman kendi kendini yönetmesinden sonra artık bu yetkiye sahip olmamız gerekiyor. Bu iradeye, bu düşünceye ve bu heyecana sahip olmamız gerekiyor. Bunu benimsemeliyiz. Dışarıda eleştirmek veya niye olmuyor? Demek yetmiyor. Sorgulayıp eksiklikleri söylemek lazım. Birazda elimizi cebimize atmamız gerekiyor. Çünkü yollar problemli bir hale gelmişse, elektrik altyapısında sorun varsa, yer altına alınması gerekiyorsa, harekete geçmek gerek. OSB’mizin doğalgaz ve demiryolu sorunu var. Müteşebbislerimizin bizatihi bu konuların içerisinde olması gerekiyor.

200-300 sanayicimize ücretsiz yer tahsis edebileceğiz

Vali Toprak, konuşmasının sonunda, OSB’nin yeni tevsi alanının hizmete girmesiyle birlikte Diyarbakır’da daha fazla fabrika açılacağını ve istihdamın artacağı müjdesini verdi. Vali Toprak şöyle dedi: ”Diğer taraftan baktığımızda, hükümetimizin, Devletimizin kuruluşları, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın, odalarımızın, borsalarımızın, mahalli yönetimler yani ildeki tüm dinamiklerin burada istihdam oluşturulduğu ve üretim yapıldığı için elbirliği ile destelemek gerekiyor ve öylede yapıyoruz. Bakın bir tevsi alanı oluşturuldu. Benim orda bulunmam veya bulunmamam hiç önemli değil. Yani Vali olarak OSB’de görev alıp almama hiç önemli değil. Orda olmasam bile ilin genel sorumluluğu açısından, bu konularda katkı sağlamak, irtibatı sağlamak benim zaten görevimdir. Onun için bu işlerin bizim işimiz olduğunu hepimizin bilmesi gerekiyor. Tevsi alanda bir takım yeni gelişmeler var. TPAO’nun orada bazı kuyuları vardı. Oranın 3’te 2’sini bize verdiler. Bu işler hemen biter ve tahsisi alırsak, bizler hızlı bir şekilde belki 200-300 sanayicimize ücretsiz yer tahsis edebileceğiz.  Yeter ki yatırım yapsınlar ve bu güzelliğe katkı sağlasınlar. Yine OSB’mize doğalgaz gelmesi için emek veren sayın milletvekillerimize, odalarımıza, iş adamlarımıza çok teşekkür ediyorum. Umuyorum ki 5-6 ay içerisinde doğalgazı buraya getireceğiz. Zaman zaman verilen sürelerde gecikme olabilir ama kaynağımız mevcut, gerisi OSB’nin yönetimin takibinde olması gerekir diye düşünüyorum. Aynı şekilde demiryolu OSB’miz için çok önemlidir. Çünkü burada üretilen mermer çok ağır bir üründür. Bu ürünün limanlara hızlı ve ucuz bir şekilde ulaşması gerekiyor. Sağ olsunlar Ulaştırma Bakanımız talimat verdiler ve bu konuda ön etüt ve projelendirmeler yapıldı. Şimdi kamulaştırmalar ve hattın geçeceği yelerler ile ilgili çalışmalar yapılıyor. Umuyorum ki 2,2 km’lik demiryolu ihalesine en kısa sürede çıkılır. Elektrik konusunda bazı sıkıntılarımız var. Dün de yaptığımız toplantıda müteşebbislerimiz elektriklerin sık sık gidip gelmesinden oluşan sıkıntılardan söz ettiler. Elektrikte oluşan problemleri en aza indirmek için bu konuda da önemli gelişmeler var. 125 mv’lık bir iletim sağlayacak trafo merkezimiz, Dökmetaş köyünde yapıldı. O trafondan sadece OSB’nin elektrik alması için çalışmalar 3 aya kadar bitecek. Bunun dışındaki sorunlar, müteşebbis heyetin anlayışında, birlik ve beraberlik içerisinde yer alması ile birlikte bu güzellikleri yaşayacağız. Birbirimizi eleştirmeye gerek yok. Bir araya gelelim. Konuşalım ve çözümü yine kendimiz üretelim. Hiçbir şekilde gelecekten yana bir endişemiz olmasın. Yeter ki biz bir ve beraber olalım. Herkes değişik düşünebilir. Herkes aynı düşünmek zorunda da değil. Biz uzlaşma kültürünü, tartışma ve müzakere kültürünü bir araya getirebiliyorsak, bundan korkmamak gerekir. Biz, düşündüğümüzü herhangi bir problem oluşturmadan, söyleyebiliriz. Fikirlerimizi tartışabiliriz. En erdemli nokta da budur diye düşünüyorum. Yeter ki bir birimizi tahrik edip, birbirimizi kırmayalım. Bunu şunun için söyledim. İleride OSB’mizin müteşebbis heyet seçimi var. Onlara da söyledim, ben burada olurum veya olmam, hiç önemli değil. Ama OSB’deki yatırımcılarımız, her zaman burada olacaklar ve üretime devam edecekler. Onun için seçimler nedeniyle kamplaşmaya, gruplaşmalara gerek yok. Yarın yüz yüze bakacağımızı unutmadan bu güzellikleri yaşayalım. Yeter ki biz işimize sahip çıkalım. İşimize sahip çıkarsak problemlerde bir bir çözülecektir diye düşünmüyorum.”

Özdebir: Kendi Kendini Yöneten OSB’ler İleride

OSB Üst Kuruluşu (OSBÜK) ile Ankara Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı M.Nurettin Özdebir, Karacadağ Kalkınma Ajansı’na Diyarbakır OSB sorunlarının çözümü ile ilgili görev düştüğünü, Ajansın hangi sektörlerin öne çıktığını belirlemesi gerektiğini söyledi. Habur Sınır Kapısı ile ilgili kendilerinin de sorunlar yaşadıklarını belirten Özdebir, “Yatırım yapmayanlardan OSB’de tahsis edilen arsaları almak gerekir. Kendi kendini yöneten OSB’ler diğer OSB’lere göre çok daha ilerde bulunuyor. Ticaret Sanayi Odalarının işin içinde olan OSB’ler daha iyi durumda” dedi. Diyarbakır Organize Sanayi İşadamları Derneği Başkanı Aziz Özkılıç ise OSB’de altyapı sorunlarının ciddi anlamda devam ettiğini dile getirdi. Diyarbakır’daki yatırımcıların kurumsallaşmış yatırımcılar olmadığını, OSB’deki yatırımların % 90’ı kendiliğinden oluştuğunu ifade eden DOSİAD kurucu Başkanı Muhittin Bal STK’ların OSB’nin yaşadığı sorunların takipçisi olmaları gerekliliğini dile getirdi.
Diyarbakır OSB Müteşebbis Başkan Vekili Beşir Yılmaz Diyarbakır OSB açılışının 1996 yılında popülist bir şekilde yapıldığını, bu nedenle Diyarbakır OSB’de yaşanan sorunların kuruluşunda yaşanan problemlerden kaynaklandığını söyledi. 1998 yılında kendisinin sanayi yatırımı yapmak istediğini ancak OSB’de yer bulamadığını vurgulayan Yılmaz daha sonra kendisine verilen yerin hiçbir altyapısının bulunmadığını kaydetti.

Karavil: BOYDAK’ların Kuracağı Mobilya Fabrikasında 500 Kişi İstihdam Edilecek

Karavil Yönetim Kurulu Üyesi Halim Karavil ise şunları söyledi: “30 yıldır BOYDAK Holding ve KOÇ Grubu ile işbirliği yapıyoruz. Diyarbakır’a sanayi yatırımı kararı aldıktan sonra fizibilite çalışması yaptık. Doğalgaz, demiryolu gibi altyapı eksikliklerini yetkililere ilettik. Halen devam eden altyapı çalışmalarının biteceğine inanıyoruz. BOYDAK Holding Diyarbakır OSB’de mobilya fabrikası kuracak. 500 kişiyi istihdam edecekler. Fakat sanayi altyapısının tamamlanması gerekiyor.” AK Parti Diyarbakır Milletvekili Galip Ensarioğlu OSB sorunlarına  kadın eli değdiği için daha hızlı çözüleceğini, Diyarbakır sanayicilerinin çok risk alarak yatırım yaptıklarını, hiçbir sanayicinin ikinci kuşaktan sanayici olmadığını, sanayiciliği yeni yeni öğrendiklerini ifade etti. Konuşmaların ardından toplantıya emeği geçenlere Karacadağ Kalkınma Ajansı tarafından plaket verildi. Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir’e plaketini Vali Mustafa Toprak ve